"Benim Şirketimde Suistimal Olmaz. Çünkü…"
- Fikret Sebilcioğlu, SMMM CFE, Anti-Bribery Specialist
- Yönetici Ortak
- E-posta Gönder
Türk patron ve aile şirketlerinde GÜVENE dayalı iyi ilişkilerden dolayı suistimallerin olmadığı ve suistimal riskinin çok düşük olduğu düşünülmektedir. Bu şirketlerde ağırlıklı olarak şirket patronunun veya ailenin üyelerinin yakınlarının veya arkadaşlarının istihdam edildiği, ve sistematik kontrol mekanizmalarından çok işlerin şahsi güvene dayalı olarak yürütüldüğü gözlemlenmektedir. Ayrıca bu şirketlerde maruz kalınan suistimal riski ve alınması gereken önlemler konusunda da herhangi bir yaklaşım bulunmamaktadır.
Kontrol olmadan sadece "güvenin” suistimale davet çıkarmak olduğu söylenebilir. Tespit edilen birçok suistimalin kök nedeninde güven duyulan çalışanın yaptığı işlerin, yönetim tarafından kontrol edilmemesi nedeni ile bu güvenin kötüye kullanılması ve suistimal için çok uygun bir ortamın yaratıldığı görülmektedir.
Unutmayınız: "Size güvenmeyen insanı soyamazsınız”…
Çalışanların gerçekleştirdiği suistimal olaylarında yaygın olarak karşılaşılan özellikler:
- Aşırı derecede çalışan ve yardımı reddeden personel,
- İş arkadaşlığı ilişkisinde aşırıya kaçan çalışanlar,
- Aşırı derecede çalışan ve halen kalitesiz mali bilgi üretenler ve hata yapan çalışanlar,
- İş delege etmeyen veya izin kullanmayan baskıcı ve kontrol eden kişiliğe sahip yöneticiler.
Yukarıda bahsedilen özellikler çoğu zaman dürüst ve itibarlı olan kişilerde karşılaşılmaktadır. Bu özellikler genellikle suistimalin yapılması için fırsat yarattığı gibi onun saklanmasında da ağırlıklı olarak gözlemlenmektedir.
Aşağıda suistimali önlemeye ilişkin küçük ve orta ölçekli şirket sahiplerinin alması gereken önemli tedbirler belirtilmiştir:
- Personelin işe alımdan önce geçmişine ilişkin araştırmanın yapılması,
- Dürüstlüğün uygulandığı bir çalışma ortamının yaratılması ve suistimale karşı uyanıık olunmasının cesaretlendirilmesi
- İç kontrollerin ve görevlerin ayrılığı prensibinin önemsendiği bir kurum kültürü yaratmak
- Şirket sahiplerinin banka hesap özetlerini belli dönemlerde bizzat kendi almaları
- Zamanlı ve doğru muhasebe kayıtlatırının tutulması
- Şirketin mali müşavirinin dönemsel olarak şirketin iç kontrollerini ve mali tablolarını incelemesi
- Çalışanların tatil yapması konusunda ısrarlı olunması ve çalışanların birbirlerinin işleri kontrol edebileceği bir rotasyon planının oluşturulması
- Şirketin varlıklarının fiziksel olarak korunması
- Dönemsel olarak envanter çalışmasının yapılması
- Bilgi işlem güvenlik altyapısının ve erişim haklarının incelenmesi ve gerekli önlemlerin alınması
- Suistimal politika ve prosedürlerinin yazılı olarak tanımlanması
Suistimal işletmelerin her zaman endişe duyacağı önemli bir konu olarak yöneticilerin ve yönetim kurullarının ajandalarında yer alacaktır. Suistimal riskini tamamen ortadan kaldırmak mümkün olmamakla birlikte yukarıda bahsedilen basit tavsiyeler suistimalin önlenmesine veya suistimalin şirketinize daha büyük boyutlarda zarar vermeden ortaya çıkarılmasına yardımcı olabilir.
Cerebra’nın sunduğu adli muhasebe ve suistimal inceleme hizmetlerine buradan ulaşabilirsiniz.