Uluslararası Şeffaflık Örgütü 2018 Yolsuzluk Algı Endeksi’ni Açıkladı

Uluslararası Şeffaflık Örgütü tarafından yayınlanan Yolsuzluk Algı Endeksi’nin (CPI) 2018 sonuçları açıklandı. Çalışma, birçok ülkenin yolsuzluğu önemli ölçüde kontrol etmedeki başarısızlığının dünyadaki demokrasi krizine katkıda bulunduğunu ortaya koydu. İstisnalar olmasına rağmen, veriler, çoğu ülkenin yolsuzluğa karşı ciddi adımlar atmakta başarısız olduğunu gösteriyor.

1995’teki kuruluşundan bu yana, Uluslararası Şeffaflık Örgütü’nün amiral gemisi araştırması olan Yolsuzluk Algılama Endeksi, kamu sektöründeki yolsuzluğun önde gelen göstergesi oldu. Endeks, tüm dünyadaki ülkeleri ve bölgeleri sıralayarak göreceli yolsuzluk derecesinin yıllık görüntüsünü ortaya koymaktadır. 2018 çalışması, 180 ülke ve bölgede kamu sektöründeki yolsuzlukları ölçmek için 13 araştırma ve uzman değerlendirmesine dayanarak her birine sıfır (çok yozlaşmış) ile 100 (çok temiz) arasında puan verdi.

Endekse İlişkin Önemli Noktalar

Ülkelerin üçte ikisinden fazlası 50 puanın altında kalırken, ortalama puan sadece 43 oldu. 2012’den bu yana, Estonya ve Fildişi Sahili dahil olmak üzere, yalnızca 20 ülke puanlarını önemli ölçüde artırırken, Avustralya, Şili ve Malta’nın da dahil olduğu 16 ülkenin puanları önemli ölçüde düşmüştür.

Danimarka ve Yeni Zelanda 88 ve 87 puanla endeksin ilk sıralarında, Somali, Güney Sudan ve Suriye ise sırasıyla 10, 13 ve 13 puanla endeksin son sıralarında yer aldılar. En yüksek puan alan bölge ortalama 66 puan ile Batı Avrupa ve Avrupa Birliği iken, en düşük puanı alan bölgeler ise Sahra Altı Afrika (ortalama puan 32) ve Doğu Avrupa ve Orta Asya’dır (ortalama puan 35).

Yolsuzluk ve Demokrasi Krizi

Küresel demokrasi verileriyle yapılan çapraz analizler, yolsuzlukla demokrasilerin sağlığı arasında bir bağlantı olduğunu ortaya koyuyor. Tam demokrasiler endekste ortalama 75 puan; kusurlu demokrasiler ortalama 49 puan; otokratik eğilimlerin unsurlarını gösteren hibrid rejimler ortalama 35 puan; ve en kötü performansı gösteren otokratik rejimler ortalama 30 puan almıştır.

Bu eğilimi örnekleyen Macaristan ve Türkiye için endeks puanları son beş yılda sırasıyla sekiz ve dokuz puan düştü. Aynı zamanda, Türkiye “kısmen özgür” den “özgür olmayan” a indirgenirken, Macaristan 1989’da komünizmin çöküşünden bu yana siyasi haklara ilişkin en düşük puanını aldı. Bu sonuçlar, ilgili ülkelerde hukukun üstünlüğünün ve demokratik kurumların bozulmasının yanında sivil toplum ve bağımsız medya için alanların azaldığını göstermektedir.

Daha genel olarak, yüksek düzeyde yolsuzluk olan ülkeler siyasi muhalifler için tehlikeli yerler olabilmektedir. Neredeyse hükümet tarafından siyasi cinayetlerin emredildiği veya emanet edildiği ülkelerin tümü endekste oldukça yozlaşmış olarak değerlendiriliyor.

Yolsuzluk Algı Endeksi’nin Metodolojisi

CPI, bir ülkenin kamu sektörünün ne kadar yozlaşmış olduğuna dair uzmanların ve şirket yöneticilerin algısını ölçerek ülkeleri ve bölgeleri derecelendirir ve sıralar. Çeşitli saygın kurumlar tarafından toplanan 13 anket ve yolsuzluk değerlendirmesinin bir arada olduğu bir bileşik endekstir. CPI dünya çapında en yaygın kullanılan yolsuzluk göstergesidir. 2018 Yolsuzluk Algı Endeksi’nin oluşturulmasında aşağıdaki 13 veri kaynağı kullanılmıştır:

1. African Development Bank Country Policy and Institutional Assessment 2016
2. Bertelsmann Stiftung Sustainable Governance Indicators 2018
3. Bertelsmann Stiftung Transformation Index 2017-2018
4. Economist Intelligence Unit Country Risk Service 2018
5. Freedom House Nations in Transit 2018
6. Global Insight Business Conditions and Risk Indicators 2017
7. IMD World Competitiveness Center World Competitiveness Yearbook Executive Opinion Survey 2018
8. Political and Economic Risk Consultancy Asian Intelligence 2018
9. The PRS Group International Country Risk Guide 2018
10. World Bank Country Policy and Institutional Assessment 2017
11. World Economic Forum Executive Opinion Survey 2018
12. World Justice Project Rule of Law Index Expert Survey 2017-2018
13. Varieties of Democracy (V-Dem) 2018

Source: Transparency International
https://www.transparency.org/cpi2018