Cerebra, kumar bağımlısı bir çalışanın gerçekleştirdiği çok yönlü bir suistimal vakasını ortaya çıkardı
OLAY
Global çapta tanınan tekstil markalarının Türkiye’deki tedarikçisi olan müşterimiz, idari işler sorumlusunun bazı faaliyetleri hakkında şüphelerin oluştuğunu, bu doğrultuda alınan savunmada şüphelinin şirketin iki aracının satışında usulsüzlük ve bazı teklif ve faturalar üzerinde tahrifat yaptığını itiraf ettiğini belirtti. Müşterimiz, Cerebra’dan itiraf edilen konuların yanı sıra personelin sorumlu olduğu diğer alanlardaki olası usulsüz işlemlerin incelenmesini ve toplam kaybın belirlenmesini talep etti.
ÇÖZÜMÜMÜZ
Projeye özel hususlar
Müşteriyle anlaşmaya varılmasının ardından 2 suistimal inceleme uzmanı ve 1 adli bilişim uzmanından oluşan Cerebra ekibi, sahada soruşturma faaliyetlerine başladı. Çalışmamızın ilk gününde ilgili çalışana ait şirket bilgisayarı ve cep telefonundaki olası delillerin kopyaları, verinin orijinalliğinin bozulmadığını teminat altına alan adli bilişim yöntemiyle alındı.
Çalışmamızın ilk günlerinde finansal ve operasyonel tüm kritik veriler temin edildi ve şirket yönetimi, finans departmanı ve süreç sahipleri ile yüz yüze görüşmeler yapılarak tespit edilen bulgular değerlendirildi.
Cerebra olarak yaptığımız ilk değerlendirmelerde şüpheli işlemlerin oluştuğu ortama ilişkin aşağıdaki zorlukları belirledik:
- Şüpheli çalışanın yetki ve görev sınırları belirgin değildi.
- Şüphelinin gerçekleştirdiği işlemler şirketin tüm faaliyetleriyle ilgili olduğundan oldukça karmaşıktı.
- Bazı işlemler WhatsApp üzerinden resmi olmayan iletişim yöntemleri ve bilgilendirmeler ile gerçekleşiyordu.
- Şüphelinin bazı şirket varlıklarını usulsüz bir şekilde sattığı tahmin ediliyordu. Ancak envanter sayımı ve varlıkların ilgili personele zimmeti yapılmadığından hangi varlığı sattığını tespit etmek oldukça zorlayıcıydı.
- Şüphelinin gizli iş birliği içinde olduğu düşünülen müşteri ve tedarikçilerle olan iletişimi sadece ilgili şüpheli tarafından yürütülmüştü.
- Teklif ve faturalar üzerinde tahrifat yapılmıştı. Bu durum evrakların orijinal olup olmadığının tespit edilmesini zorlaştırmaktaydı.
Yöntem
a) Kurumsal istihbarat çalışması: Çalışmamızın başında kullandığımız istihbarat yazılımı üzerinden şüpheliye ilişkin istihbarat çalışması yaptık. İncelememiz sonucunda şüphelinin yasa dışı bahis sitelerinde üyeliklerinin olduğunu ivedilikle tespit ettik. Bu husus, aşağıda detayları verilen cep telefonu ve bilgisayar verileri incelendiğinde de doğrulandı. Şüphelinin gerçekleştirdiği birçok usulsüz eylemin arkasında kumar oynamaktan kaynaklanan finansal baskının olduğunu gördük.
b) Adli bilişim yöntemi ile kopyaları alınan bilgisayar ve cep telefonundaki dijital verilerin incelenmesi: Kopyalarını aldığımız dijital verileri adli bilişim yazılımımıza yükledikten sonra, dijital verilerin anahtar kelimeler ile aranabilir hale getirilmesine imkân tanıyan indeksleme işlemi yapıldı. Anahtar kelimeler ve vakanın örgüsü dikkate alınarak farklı formatlarda binlerce belge incelendi.
Bu incelemelerde, suistimalcinin bahsi geçen hileli araç satış işlemleri dışında, şirket yönetiminin bilgisi olmadan, şirketin iş ortakları ile gizli iş birlikleri yaparak satın alma, bakım/onarım gibi faaliyetler üzerinden komisyon aldığını, üretim sonucu ortaya çıkan hurda malzemeleri şirket yönetiminin bilgisi olmadan sattığını, şirket kredi kartlarından usulsüz çekimler yaparak fon sağladığını belirledik. Yapılan usulsüzlükleri, net ve şüpheye mahal vermeyen kanıtlarla ortaya koyduk.
C) Verilerin temin edilmesi ve veri analitiği: Temin ettiğimiz finansal ve operasyonel veriler üzerinde, tedarikçi yoğunlaşması, dönemsellik, üretim çıktıları ve hurda malzemelerin durumu, operasyonel kayıtlar ve şirket içi yetki/görev ayrımı hususlarında detaylı analizler gerçekleştirdik.
Yürüttüğümüz soruşturma neticesinde:
- Şüphelinin görev ve yetkilerini şahsi menfaatleri doğrultusunda kullandığını,
- Şüphelinin, şirketin personel taşımacılığı hizmeti aldığı tedarikçiyle gizli iş birliği yaparak yüksek maliyetlerle hizmet aldırdığını ve komisyon tahsil ettiğini,
- Üretim sonucu ortaya çıkan hurda malzemeleri şirketten gizli olarak sattığını,
- Şirket araçlarını, bilgisayar ve cep telefonlarını şirketten gizli olarak sattığını ve parayı bahis oynamak için kullandığını,
- Şüphelinin şirket çalışanı olan eşinin de oluşturulan gizli faaliyetlerin içinde olduğunu, birlikte teklif ve faturalar üzerinde tahrifat yaptıklarını,
- Şirket çalışanlarından muhtelif tutarlarda borç para aldığını,
- Üçüncü taraflarla kurduğu yakın ilişkiler sayesinde gerçek olmayan mal ve hizmet alımlarına istinaden şirkete fiktif faturalar düzenlenmesini sağlayarak hileli yöntemlerle elde ettiği kazançları bahis oynamak için kullandığını,
- Şirket kredi kartlarından usulsüz nakit çekimi gerçekleştirdiğini ve parayı bahis oynamak için kullandığını tespit ettik.
Cerebra soruşturmanın tamamını, şirketin faaliyet akışı bozulmadan ve şirket çalışanlarından gizli bir şekilde beş haftada tamamladı. Suistimal işlemleri sonucunda tespit edilen maddi kayıp yaklaşık 2,5 milyon TL olarak hesaplandı.
Soruşturma sonucunda tespit edilen bulgular kanıtları ile kronolojik akış bütünlüğü içinde rapor olarak şirket yönetimine sunuldu.
ETKİMİZ
Cerebra’nın raporu doğrultusunda, şirket yönetiminin 1,1 milyon TL olarak tespit edebildiği zarar rakamının aslında 2,5 milyon TL olduğu net kanıtlarla ortaya çıkartılmıştır.
Bunun yanı sıra raporumuz doğrultusunda yüksek maliyetli personel taşımacılığı hizmeti alınması bulgusundan hareketle aynı hizmetin 1,8 milyon TL daha düşük maliyetle alınması sağlanmıştır.